Suikerbieten en spekbomen
Dec 11th, 2009 by Frans Olofsen
De klimaattop in Kopenhagen. Spannende tijden. Komt er een verdrag? Vaak moet ik terugdenken aan Al Gore en zijn film An inconvenient truth. Want die cowboyfilm in de traditie van Hollywood is op de achtergrond van de conferentie aanwezig. Het is een film waar je niet vrolijk van wordt. Extreme droogte. Smeltende ijskappen. Verdwijnend Nederland.
An inconvenient truth is een problematische film, ondanks die Oscar en de Nobelprijs voor de Vrede. Het verhaal van Al Gore is niet sluitend. Kort gezegd is zijn boodschap: het kooldioxe(CO2)-gehalte neemt door menselijke activiteit toe, net als de temperatuur. Gore koppelt die twee aan elkaar, als causaal met elkaar verbonden grootheden. Maar het is zeer de vraag of dat terecht is. Zelfs het omgekeerde is mogelijk: door de temperatuurstijging gaat het CO2-gehalte omhoog. En we weten het allemaal: er waren al warme en koude periodes vóór de uitvinding van de verbrandingsmotor, op de Noordpool heeft ooit een subtropisch klimaat geheerst en in de binnenlanden van Australië zijn fossiele vissen gevonden. Wat is de rol van zonneactiviteit op het klimaat? Gore heeft zijn punt gemaakt, op fabuleuze wijze, en nu hobbelen we massaal achter die door hem gepopulariseerde hypothese aan, ook in Kopenhagen. Want daar moeten afspraken gemaakt worden over de emissie van CO2.
Het simplisme van Gore leidt soms tot wonderlijke kronkels. In een eerder bericht schreef ik erover: vorige zomer stond langs de A9, aan de rand van een akker met suikerbieten, een groot spandoek: ‘Met bieten minder broeikasgas’. Want suikerbieten zijn ‘kampioenen CO2 vangen’. Mooi meegenomen voor die akkerbouwers, dat broeikaseffect, kunnen ze hun imago mee oppoetsen. Tip voor de consument: eet meer suiker, dan verminder je de opwarming van de aarde. Of, nog beter: eet suiker en ga in bed liggen, dan stoot je nóg minder CO2 uit. Simplistische theorieën leiden tot simplistische uitspraken.
In de lijn van de suikerbieten ligt een project in Zuid-Afrika, waar spekbomen worden herplant. Want die blijken wereldkampioen te zijn in het opnemen van CO2! Ook heeft het Al Gore-denken geleid tot de herontdekking van het mineraal olivijn, dat ook heel goed CO2 bindt. Dus moeten we dat uit de bodem gaan graven, vermalen en uitstrooien op het land! Nog zo’n Al Gore-uitwas: in Barendrecht wil minister Cramer CO2 de bodem inpompen, onder een Vinex-wijk, want dan komt dat kwalijke gas niet in de lucht. En wat te denken van de fraude met de handel in emissierechten voor broeikasgassen. Vijf miljard euro is naar handige jongens weggevloeid.
Al Gore, dat is: een complex milieuvraagstuk willen oplossen vanuit een deelaspect, het CO2. Het blijkt niet politiek correct te zijn, als je daar kanttekingen bij wilt plaatsen. Afgelopen week reageerde Minister Cramer in dit opzicht geïrriteerd op kritische vragen. Zij onderscheidde daarbij twee groepen klimaatsceptici: zij die zeggen dat de aarde niet opwarmt en zij die zeggen dat de opwarming niet door de mens wordt veroorzaakt. Maar we hebben geen opwarming van de aarde nodig, en ook geen CO2, laat staan de mogelijke relatie tussen die twee, om te kunnen constateren dat er decennia lang een levensgrote ecologische crisis gaande is en dat de mens daarin een hoofdrol speelt. Wie zijn ogen en oren open heeft, en holistisch naar de wereld kijkt, die weet dat onze ecosystemen verarmen, dat we de aarde op haar staart trappen, dat we veel te lang plank gas rijden, dat we met een uitputtingsslag bezig zijn. Wanneer zetten we wezenlijke vraagtekens bij dat heilloze dogma van de economische groei? Hoe lang nog staren we ons blind op het bijproduct van dat dogma: CO2? Helaas kunnen we voorlopig niet zonder en moeten we al die Al Gore-bijwerkingen uit zien te houden: suikerbieten, spekbomen, CO2 onder een nieuwbouwwijk, olivijn en emissiefraude.
Nagekomen bericht: in november 2010 is het plan voor de opslag onder Barendrecht ingetrokken.
Goed stuk. Echter: in Nederland gelooft – ondanks het succes van Al Gore ook hier (of daar bij jullie moet ik eigenlijk zeggen) – maar 44 % van de bevolking in de menselijke schuld wat betreft de klimaatverandering:(http://www.peopleplanetprofit.be/artikel.php?IK=1991). En zet Gore zelf (ondanks z´n grote huis) ook geen vraagtekens bij het groei-dogma?
Iets anders: die spekboom, gedijt hij ook buiten Zuid-Afrika of is hij erg klimaatgebonden?
Vele groeten
Ad, van http://www.groenspanje.com
Een verhaal over dit thema (inclusief reacties) staat op de site van dagblad Trouw. Klik hier.